Chức năng của thận. Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy thận. Cách phòng ngừa

Chức năng của thận. Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy thận. Cách phòng ngừa

 

1.Chức năng của thận 

Thận là một cơ quan quan trọng nằm ở phía lưng dưới, phân bổ ở hai bên của cột sống. Chức năng chính của thận bao gồm:

• Lọc máu và bài tiết chất thải: Thận lọc các chất độc hại ra khỏi máu và đào thải chúng qua nước tiểu. Quá trình này giúp duy trì sự cân bằng hóa học trong cơ thể. Mỗi ngày, máu sẽ đi qua thận khoảng 20-25 lần để thực hiện nhiệm vụ này
• Điều hòa thể dịch: Thận điều chỉnh lượng nước và muối trong cơ thể, giúp duy trì huyết áp ổn định. Thận giúp duy trì thể tích dịch ngoại bào và điều chỉnh huyết áp thông qua việc sản xuất nước tiểu. Khi cơ thể cần nhiều nước hơn, thận sẽ giảm sản xuất nước tiểu và ngược lại
• Sản xuất hormone: Thận sản xuất các hormone như erythropoietin, kích thích tủy xương tạo ra hồng cầu, và renin, điều chỉnh huyết áp.
• Cân bằng điện giải: Thận điều chỉnh nồng độ các ion như natri, kali, canxi trong máu để đảm bảo hoạt động bình thường của tế bào.
• Duy trì pH máu: Thận giúp điều chỉnh độ pH của máu bằng cách loại bỏ axit dư thừa hoặc tái hấp thu bicarbonate từ nước tiểu.

2.Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy thận

Suy thận xảy ra khi chức năng lọc máu của thận bị suy giảm nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến suy thận bao gồm:

- Lưu lượng máu đến thận bị suy giảm: Nguyên nhân có thể do bệnh lý về tim mạch, sẹo gan hoặc suy gan, dị ứng, sốc phản vệ, xuất huyết do tai nạn. Sử dụng thuốc cao huyết áp hoặc thuốc chống viêm cũng có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận.

- Vấn đề trong quá trình đào thải nước tiểu: Khi cơ thể không thể đưa nước tiểu ra ngoài sẽ khiến các chất độc tích tụ lại gây quá tải cho thận. Điều này có thể do ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệt, sỏi thận hay phì đại tuyến tiền liệt.

- Những nguyên nhân khác:

• Cục máu đông trong hoặc xung quanh thận.
• Nhiễm trùng.
• Nhiễm độc kim loại nặng.
• Bệnh lý viêm cầu thận.
• Hội chứng tăng ure máu.
• Bệnh lupus.
• Đái tháo đường: Đường huyết cao kéo dài có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận.
• Tuổi tác cao.
• Sử dụng thuốc điều trị ung thư hoặc kháng sinh lâu dài: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) và một số kháng sinh, có thể gây hại cho thận nếu sử dụng lâu dài.

3. Một số thói quen sai lầm dẫn đến dẫn đến tổn thương thận, suy thận

- Thói quen ăn mặn

Ăn mặn thường xuyên khiến cơ thể phải hấp thụ cả lượng muối bị dư thừa, làm huyết áp tăng cao. Khi đó sẽ tạo áp lực cho thận, buộc thận phải làm việc nhiều. Từ đó dẫn đến bệnh suy thận. Không những thế, ăn mặn còn gây sỏi thận, thận nhiễm mỡ… Với những người mắc bệnh thận thì thói quen ăn mặn gây tác hại rất lớn. Nên giảm lượng muối nạp vào cơ thể để chức năng của thận được cải tạo tốt hơn. Với những người bình thường, ăn quá mặn cũng không tốt. Để phòng ngừa bệnh suy thận, nên giảm lượng muối trong mỗi bữa ăn.

- Thói quen thích ăn ngọt, uống nhiều nước ngọt

Ăn quá nhiều đường dẫn đến huyết áp tăng và gây ra bệnh tiểu đường. Chúng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của thận. Bên cạnh đó, việc sử dụng các loại đồ uống có đường thường xuyên sẽ làm tăng Protein trong nước tiểu. Và đây cũng là một trong những triệu chứng ban đầu của bệnh suy thận.

Nước ngọt là loại đồ uống phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, chúng lại chứa nhiều axit với độ pH cao, làm ảnh hưởng đến cơ thể người sử dụng. Độ pH tăng cao cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của thận. Nguyên nhân là do bộ phận này là cơ quan điều chỉnh độ pH của cơ thể. Vì vậy, nếu uống nhiều nước ngọt trong một thời gian dài sẽ rất dễ có nguy cơ mắc bệnh suy thận.

- Thói quen bỏ bữa sáng

Thông thường, buổi sáng là thời gian túi mật hoạt động bài tiết dịch để chuẩn bị cho việc tiêu hóa thức ăn. Nhưng khi túi mật không có thức ăn để tiêu hóa sẽ làm cho dịch mật tích tụ lâu hơn trong cơ thể. Cứ như vậy trong một thời gian dài sẽ tạo điều kiện hình thành sỏi mật, sỏi thận. Từ đó dần dẫn đến bệnh suy thận.

- Hay nhịn tiểu

Trong nước tiểu chứa các chất thải, chất độc được đẩy ra ngoài. Nhịn tiểu thường xuyên làm nước tiểu ứ đọng bên trong bàng quang, gây áp lực lên bộ phận này. Bàng quang trở thành mảnh đất màu mỡ cho các vi khuẩn phát triển và xâm nhập vào cơ thể. Từ đó gây nên hiện tượng đái dầm tâm thần, viêm nhiễm bàng quang… Và bệnh suy thận cũng bị gây ra bởi nguyên nhân này. Để phòng tránh bệnh suy thận nên đến nhà vệ sinh gần nhất khi có cảm giác buồn tiểu.

- Thói quen lười uống nước

Uống quá ít nước mỗi ngày là một trong những nguyên nhân gây nên suy thận. Khi lượng nước được nạp và cơ thể quá ít, hệ tiết niệu cũng hoạt động ít hơn. Vì vậy phải mất một thời gian để tích trữ nước tiểu cho một lần đào thải. Nước tiểu khi đó sẽ trở nên đậm đặc hơn. Các chất thải, chất độc sẽ lắng đọng xuống khiến cho thận dễ hình thành sỏi. Quá trình này lâu dài sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của thận và gây nên bệnh suy thận.

Tuy nhiên, uống quá nhiều nước cũng không tốt. Khi đó thận sẽ phải làm việc nhiều hơn. Vì vậy, để phòng tránh bệnh suy thận nên uống đủ nước cho cơ thể cần mỗi ngày.

- Thói quen uống bia, rượu

Chất cồn trong bia, rượu ảnh hưởng rất lớn đến chức năng lọc và thải độc khỏi máu của thận. Bia rượu sẽ gây ứ đọng acid uric. Chúng làm tắc nghẽn ống thận và khiến thận bị suy một cách nhanh chóng.

- Thói quen ăn ít rau, nhiều thịt

Ăn quá nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ sẽ khiến thận phải hoạt động nhiều hơn. Thận cũng phải hoạt động rất nhiều lần để thải các chất độc có trong thịt. Trung bình người 50kg sẽ cần khoảng 40g Protein mỗi ngày (tương đương với 300g thịt). Do vậy, để phòng ngừa bệnh suy thận nên ăn thịt với lượng vừa phải.

- Việc tự ý dùng thuốc, dùng sai cách có thể dẫn đến tổn thương thận, suy thận.

Tự ý dùng thuốc và dùng sai hướng dẫn

Việc tự ý dùng thuốc, dùng sai cách có thể dẫn đến tổn thương thận, suy thận. Một số loại thuốc có thể gây tổn thương thận (đặc biệt là khi dùng dài ngày, liều không thích hợp) như kháng sinh nhóm Aminoglycoside, thuốc kháng lao, hóa chất điều trị ung thư, thuốc cản quang, một số thuốc đông y không rõ nguồn gốc… Chính vì vậy, việc dùng thuốc đúng cách, đúng hướng dẫn là vô cùng quan trọn. Cần được sử dụng đúng cách theo hướng dẫn, kê đơn của bác sĩ. Để phòng tránh bệnh suy thận không nên tùy ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ

4.Cách phòng ngừa suy thận

Phòng ngừa suy thận tập trung vào việc duy trì sức khỏe tổng quát và bảo vệ chức năng của thận:

• Kiểm soát huyết áp và đường huyết: Duy trì mức huyết áp và đường huyết ổn định để giảm nguy cơ tổn thương cho mạch máu nhỏ trong thận.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối và protein động vật trong chế độ ăn uống để giảm gánh nặng cho thận. Nên bổ sung nhiều rau củ quả để cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể
• Uống đủ nước: Giúp duy trì chức năng lọc của thận và ngăn ngừa hình thành sỏi. Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể hàng ngày (ít nhất 2 lít) để hỗ trợ quá trình lọc và bài tiết của thận
• Tránh sử dụng thuốc không cần thiết: Đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) mà không có chỉ định từ bác sĩ vì chúng có thể gây tổn thương cho thận nếu dùng lâu dài.
• Tập luyện thường xuyên: Giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tim mạch, từ đó hỗ trợ chức năng của thận.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như người mắc bệnh đái tháo đường hoặc cao huyết áp để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào liên quan đến chức năng của thận.

Tham khảo (Tiếng Anh):

Thận có vai trò quan trọng trong việc lọc máu, loại bỏ chất thải và duy trì cân bằng các chất điện giải trong cơ thể. Suy thận có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

- Bệnh tiểu đường và huyết áp cao: Đây là hai nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận mãn tính (CKD), vì chúng gây tổn thương lâu dài cho các mạch máu trong thận​

https://www.kidney.org/kidney-topics/chronic-kidney-disease-ckd

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chronic-kidney-disease

- Tuổi tác và các yếu tố di truyền: Người cao tuổi và những người có các bất thường về cấu trúc thận bẩm sinh hoặc các bệnh di truyền như bệnh thận đa nang cũng có nguy cơ cao hơn​

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chronic-kidney-disease

Bệnh tim: Những người mắc bệnh tim có nguy cơ cao hơn bị suy thận, do hai cơ quan này liên quan mật thiết​

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chronic-kidney-disease

- Cách phòng ngừa suy thận:

Kiểm soát tiểu đường và huyết áp: Đảm bảo các chỉ số đường huyết và huyết áp ổn định là cách tốt nhất để giảm nguy cơ suy thận​

https://www.kidneyfund.org/all-about-kidneys/kidney-disease-prevention

Ăn uống lành mạnh và tập thể dục: Chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít muối, hạn chế protein động vật và duy trì hoạt động thể chất có thể giúp ngăn ngừa bệnh​

https://www.kidneyfund.org/all-about-kidneys/kidney-disease-prevention

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Các xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra chức năng thận giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường​

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chronic-kidney-disease

Bạn có thể tham khảo thêm các bài viết chi tiết từ những nguồn uy tín như National Kidney Foundation và Johns Hopkins Medicine để biết thêm thông tin về suy thận và cách phòng ngừa:

- National Kidney Foundation

https://www.kidney.org/

- Johns Hopkins Medicine

https://www.hopkinsmedicine.org/

Tham khảo (Tiếng Việt):

1.https://tamanhhospital.vn/suy-than/

2.http://www.benhvienbaichay.vn/news/chuyen-khoa-sau/nguyen-nhan-trieu-chung-va-cach-phong-ngua-benh-suy-than.html

3.https://medlatec.vn/tin-tuc/nguyen-nhan-dan-den-suy-than-la-gi-dieu-tri-suy-than-nhu-the-nao-3

4.https://www.vinmec.com/vie/benh/suy-than-3075

5.https://yte.nghean.gov.vn/tin-chuyen-nganh/suy-than-nguyen-nhan-trieu-chung-phong-ngua-va-dieu-tri-635728?pageindex=0

6.https://medlatec.vn/tin-tuc/chuc-nang-cua-than-va-nhung-dieu-co-the-ban-chua-biet-s66-n33449

7.https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/than-cau-tao-vai-tro-va-mot-so-benh-ly-thuong-gap-o-than.html

8.https://diag.vn/blog/general/chuc-nang-than/

9.https://medlatec.vn/tin-tuc/cau-tao-cua-than-va-chuc-nang-doi-voi-co-the

10.https://diag.vn/blog/kidney/bien-phap-phong-chong-benh-suy-than/

11.https://bvquan5.medinet.gov.vn/chuyen-muc/dau-hieu-nhan-biet-suy-than-va-cach-phong-ngua-cmobile14478-107826.aspx

12.https://tambinh.vn/chuc-nang-than/

13.https://suckhoedoisong.vn/6-buoc-de-bao-ve-than-dung-cach-169240313142614383.htm

14.https://www.vinmec.com/vie/co-the-nguoi/than-40

15.https://www.vinmec.com/vie/benh/suy-than-3075

16.https://dongnaicdc.vn/nhung-thoi-quen-sai-lam-dan-den-suy-than

17.https://www.baobaclieu.vn/y-te-suc-khoe/cac-nguyen-tac-can-nho-de-bao-ve-than-91943.html

18.http://www.benhvienbaichay.vn/news/chuyen-khoa-sau/nguyen-nhan-trieu-chung-va-cach-phong-ngua-benh-suy-than.html

19.https://medlatec.vn/tin-tuc/nguyen-nhan-dan-den-suy-than-la-gi-dieu-tri-suy-than-nhu-the-nao-3

Video:

1.https://youtu.be/jQdHzhsrIFw

2.https://youtu.be/XMdcyvOgJPc

3.https://youtu.be/14QzvwAvcl8

4.https://youtu.be/z2XrptEmioM

5.https://youtu.be/7Emz2wDEU9A

6.https://youtu.be/mqHvMWrvIgM

7.https://www.youtube.com/watch?v=soK5ANRsthg&t=9s

8.https://www.youtube.com/watch?v=67RdP84B6qo&t=5s